таулы жердегі инженерлік қамтамасыз ету

(Инженерное обеспечение в горах)

таулы жердегі жағдайлар бөлімшелердің ұрыс қимылдарымен қатар олардың инженерлік қамтамасыз етілуіне көп әсер етеді. Ол жергілікті жерді инженерлік жабдықтау ерекшелігімен, инженерлік тапсырмаларды орындаудың ерекше әдіс-тәсілдерімен, инженерлік әскерлер бөлімдері және бөлімшелерін дайындау, жабдықтау және қолдану ерекшелік-терімен анықталады. Таулы жерлерде жолдарды дайындап дұрыс ұстау, тау өзендерінен, шатқалдар мен сайлардан өткелдер жасау, кедергілер мен үйінділерден өтуді қамтамасыз ету, сондай-ақ жергілікті жерді фортификациялық жабдықтау жөніндегі міндеттерді орындаудың көлемі мен күрделілігі мейлінше ұлғаяды. Жартасты және тасты топырақтар, күрт ылдилар және кездесетін жылжымалар ауыр инженерлік техника мен миналы трал танкілерді жолдан тыс қолдану мүмкіндігін шектейді, ал кейде жоққа шығарады. Таулы жолдарда тез істен шығаруға болатын көптеген құбырлар, көпірлер, тірек қабырғалар, ағаш сөрелер, жер асты жолдары және басқа жол құрылыстары болады. Жолдарда тау көшкіндері, құлама үйінділер, сусымалар және тасқұлаулар болуы мүмкін. Мұндай жолдарды алдын ала тауып, оларды қорғау және бөлімшелердің қауіпсіз қимылын қамтамасыз ету, сондай-ақ бұл жолдары тез қалпына келтіру арнайы шаралар өткізуді қажет етеді. Тік және жар жағалы, тастақ түпті, тез ағынды және су деңгейі жиі ауытқитын тау өзендері, әсіресе, қар еру және жаңбыр кезінде шабуылдаушы бөлімшелер үшін өтуге қиын кедергілер болып табылады да, өткелдерді жабдықтау кезінде мейлінше қиыншылықтар тудырады. Кейбір жағдайларда тау өзендерінен, шатқал мен сайлардан жүк пен жеке құрамды өткізу үшін арнайы аспалы көпірлер мен жолдар құру қажеттілігі туады. Таулар инженерлік тапсырмаларды орындау тұрғысында әскерлердің мүмкіндігін төмендетіп қана қоймай, сонымен қатар жеке құрамды сайма-сай жабдықтауды, техниканы арнайы дайындауды, жаз болса да жеке құрам үшін жылыну пункттерін және қыста отынның жылжымалы қорларын жасауды талап етеді. Таулы жердегі ұрыс қимылдарын инженерлік қамтамасыз ету бөлімшелерге өз уақытымен және жасырын жылжуы, жазылу, маневр үшін қажетті жағдайлар жасау және ұрыс тапсырмаларын табысты орындау, жеке құрамды, қару-жарақ пен техниканы зақымдау құралдарынан қорғау, сондай-ақ қарсылас қимылына қиыншылық тудырып, шығынға ұшырату мақсатында ұйымдастырылып, жүзеге асырылады. Батальонды инженерлік қамтамасыз етудің негізгі міндеттері: қарсыласты, жергілікті жерді және объектілерді инженерлік барлау; бөлімшелер иеленген позицияларды, шептерді, аудандарды фортификациялық жабдықтау; жоғары дәлдікті қарудан бүркемелеу және қорғау бойынша инженерлік шаралар өткізу, инженерлік кедергілер құру; өту жолдарын жасау, кедергілерден жүріп өту, өткелдерді жабдықтау және күтіп ұстау; суды табу, тазалау және су пункттерін жабдықтау болып табылады. Инженерлік қамтамасыз ету міндеттерін әскерлердің барлық түрлері, арнайы әскерлер және тыл бөлімшелері орын-дайды. Олар өз күштерімен жеке құрамды, техниканы, материалдық құралдар қорларын бүркемелеу, бақылау және атыс жүргізу үшін құрылыстар тұрғызады; өздері орналасқан позициялары мен аудандарын бүркемелеп, инженерлік бөгеттермен бой тасалайды; жылжу жолдарын салып белгілейді; бөгеттер мен кедергілерді басып өтеді; су бөгеттерін өткел арқылы, су астымен және жүзбелі ұрыс техникасымен кешіп өтеді және табельдік құралдарды қолданумен су тауып тазалайды. Олар инженерлік қамтамасыз ету міндеттерін орындау үшін миналы тралдарды және басқа аспалы жабдықтарды, инженерлік құрылыстардың жиналмалы конструкцияларын, инженерлік оқ-дәрілерді, бүркемелеу, суды табу және тазалау құралдарын, инженерлік мүлік пен құрылыс материалдарын пайдаланады.